Chuyện suy ngẫm

Cây vô dụng

Có một mộc sư tên Thạch đi qua vùng Khúc Viên của Tề thấy có một cây lịch to lớn trước miếu thổ thần. Bóng râm của nó có thể che hết ngàn con bò, cây cao đến đỉnh núi, thân lớn bằng trăm người ôm, cành của nó có thể khoét thành thuyền độc mộc. Người ta bu lại coi đông như chợ, thế mà Thạch vẫn cắm đầu đi thẳng.

Bọn đệ tử nhìn chán rồi mới đuổi theo Thạch. Một đứa nói: "Từ khi con vác búa theo thầy đến này chưa hề thấy cây nào lớn đẹp như vậy. Thế mà thầy không thèm nhìn là sao?"

Mộc sư nói: "Thôi, thôi! Đó là cây vô dụng, ta còn lạ gì. Dùng nó làm thuyền thì đắm, làm quan tài thì mau mục, làm khí cụ thì mau hỏng, làm cửa thì nó hay tiết ra chất dầu rất nhớp, làm cột kèo rui mẻ thì lắm mối mot. Vì vậy nó mới sống lâu và cao như thế".

"Nhưng sao nó lại mọc ở chỗ tế tự?". Mộc sư đáp: "Cây ấy bất quá chỉ gửi mình ở nơi cúng tế để những kẻ ngu dốt khỏi chửi nó vô dụng. Không mọc ở chỗ miếu thì dễ bị phá đi, nhưng cách bảo toàn đó có khác gì con người?".
Lấy sự lý đời này ra để chứng minh có lẽ không khác xa lắm! ...

ST.